حدود 40-50 درصد زنان بزرگسال دسته کم یکی از انواع ناکارآمدی جنسی را دارند، اما این طور نیست که همگی در این موقعیت­ها احساس پریشانی کنند. تحقیقات گذشته پیشنهاد داده ­اند که مشکلات جنسی و پریشانی جنسی همیشه دارای عوامل پیش ­بین یکسان نیستند. مطالعات بین پریشانی عمومی (ناشی از تمایلات جنسی به طور کلی) و پریشانی جنسی (پریشانی ناشی از مشکل جنسی خاص مانند لغزنده سازی کم) تمایز قائل شده­اند. پریشانی شخصی و/یا بین فردی انواع دیگری هستند که باید مورد توجه قرار گرفته شود، اما این ابعاد خاص به طور وسیعی در بستر پریشانی جنسی مورد مطالعه قرار نگرفته است.

این مطالعه به تحلیل این امر پرداخت که آیا عوامل پیش­بین پریشانی عمومی در زنان نیز پریشانی جنسی را پیشنهاد می­کند. محققان نیز بین سه نوع پریشانی جنسی تمایز قائل شدند: شخصی، شریک جنسی ادراک­ شده و بین فردی.

روش

این مطالعه شامل 520 زن شرکت­کننده در بررسی Sexpert در فلاندرز بلژیک بود. همه زنان در رابطه بودند و در طول شش ماه گذشته از لحاظ جنسی فعال بودند. سن آن­ها بین 14 تا 80 سال بود.

زنان این پرسشنامه­ ها را تکمیل کردند:

نام پرسشنامه: مقیاس عملکرد جنسی/آیتم­های مورد سنجش: پریشانی شخصی، شریک جنسی ادراک­ شده و بین فردی از لحاظ کارکرد جنسی نامناسب همسو با شمار کلی ناتوانی­ ها و شدت مشکلات در میل و برانگیختگی جنسی.

نام پرسشنامه: پرسشنامه سلامت روان/آیتم­ های مورد سنجش: سلامت روانی عمومی

نام پرسشنامه: پرسشنامه زناشویی مادزلی/آیتم­های مورد سنجش: رضایتمندی در رابطه

نام پرسشنامه: پرسشنامه ارتباط جنسی دوتایی/ارتباط جنسی در رابطه فعلی

نتایج و بحث

56 درصد از زنان مشکلاتی را در میل جنسی داشتند. از این گروه:

• 27% پریشانی شخصی را گزارش دادند.
• 50% پریشانی شریک جنسی ادراک­شده را گزارش دادند.
• 33% پریشانی بین­ فردی را گزارش دادند.

پنجاه و سه درصد شرکت­ کنندگان مشکلاتی در برانگیختگی جنسی داشتند. در این گروه:

• 40% پریشانی شخصی را گزارش دادند.
• 44% پریشانی شریک جنسی ادراک شده را گزارش دادند.
• 30% پریشانی بین­ فردی را گزارش دادند.

به طور کلی، شمار ناتوانی­ های جنسی و شدت آن­ها همگی از عوامل پیش­ بین سه نوع پریشانی جنسی بودند.

محققان نوشتند: «این یافته بر اهمیت تمایز بین پریشانی عمومی درباره تمایلات جنسی و پریشانی که به طور خاص حاصل ناتوانی جنسی است تأکید دارد.»

برای زنانی که مشکلاتی را هم در میل و هم در برانگیختگی دارند، بهزیستی پایین ­تر پریشانی شخصی را پیش ­بینی می­کند و رضایتمندی پایین ­تر از رابطه، پریشانی شریک جنسی ادراک­ شده را پیش­ بینی می­کند.

برای مواردی که فقط ناتوانی ­ها در میل جنسی وجود دارد، پریشانی بین­ فردی توسط رضایتمندی ارتباطی پایین­ تر و ابراز کمتر درباره نیاز­های جنسی پیش­ بینی ­می­شود.

برای زنانی که فقط ناتوانی­ هایی در برانگیختگی دارند، بهزیستی پایین ­تر و رضایتمندی پایین­ تر از رابطه، پریشانی بین­ فردی شخصی را پیش ­بینی کرد.

محققان محدودیت­ های زیر را در این تحقیق معرفی کردند:

• نرخ پاسخ  «محدود» بود و تجدید مطالعه بینش بیشتری را بر روی امکان تعمیم­ پذیری نتایج می­دهد.
• پیوند­های علی بین رفاه روانی، عوامل ارتباطی و پریشانی جنسی نمی ­تواند تعیین شود زیرا این یک مطالعه مقطعی بود.
• مقیاس کارکرد اجتماعی که به ارزیابی کارکرد جنسی می­پردازد، ویژگی­ های روان­سنجی را تعیین نکرده است.

محققان اضافه کردند که استفاده از داده­ های موجود از زنان و شرکای جنسی آن­ها در تحقیقات بعدی مفید است.

پیش از این که بتوان این نتایج را در کار بالینی به کار بست باید مطالعه بیشتری انجام شود. با این حال محققان اشاره کردند که «ناتوانی­ های جنسی و پریشانی جنسی باید به طور جداگانه در ارزیابی بالینی و درمان مورد بررسی قرار گیرد.»

آن­ها نتیجه گرفتند: افزایش درک خطر و عوامل حفاظتی انواع مختلف (شخصی، شریک جنسی و بین فردی) و پریشانی جنسی در نهایت ما را قادر خواهد ساخت تا اثربخشی مداخلات بالینی را افزایش دهیم.

Lies Hendrickx, PhD; Luk Gijs, PhD; Erick Janssen, PhD; Paul Enzlin, PhD

ONLINE: November 2016 – The Journal of Sexual Medicine